Stanislaw August Poniatowski Pamietnik cz. 2

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zresztą na zapytanie wicekanclerza, pod jakiem imieniemprzyjeżdża książę, odpowiedziałem, że pod swojem własnem, a wtenczas upewnił mnie, żebędzie tu traktowany, jako syn królewski, chociaż pod tym względem nie jestem bez obaw,zwłaszcza ze strony innych ambasadorów, mówiących dużo o etykiecie.Niezmiernie byłbym zasmucony, gdyby stan zdrowia nie pozwolił mi wyjechać naspotkanie Jego Królewiczowskiej Mości; doświadczam napadów gorączki, która mi każe się 50lękać obłożnej choroby; uczynię jednak wszystko, co odemnie zależeć będzie, aby dopełnićtego obowiązku i złożyć księciu tę oznakę uszanowania.Co do sprawy elbląskiej, wszystko, cobym tutaj przekładał, nie zdałoby się na nic.Jedynem na ten smutny wypadek lekarstwem byłoby, gdyby odezwał się król do cesarzowej,jako dobry monarcha za poddanymi i dobry ojciec za swemi dziećmi."List do Br�hla z d.21 marca 1758 r. Hr.Esterhazy przysłał mi w sobotę list W.E.z d.10 b.m., przywieziony przez jegokuryera.Odwiedziwszy następnie wicekanclerza dla zakomunikowania mu decyzyi swojegorządu co do nowego trzydziesto-tysięcznego posiłkowego korpusu, zrobił mi ten zaszczyt, iżzajechał do mnie, gdyż gorączka, połączona z silnym bólem głowy, dotąd mnie zatrzymuje wdomu.Powiedział mi, że dwór rosyjski bardzo jest zadowolony z tego postanowienia i żezgadza się na połączenie tego korpusu ze znajdującym się obecnie w Prusach, który wedługwłasnego zeznania Rosyan nie wynosi 50 tysięcy ludzi, przez co nowy ten posiłkowy oddziałdopełni tylko liczby 80 tysięcy, jaką dwór tutejszy zobowiązał się wobec Austryi ostatnimtraktatem utrzymać na placu boju.Co do pieniędzy, spodziewa się jeszcze uchylić żądanietakiego zasiłku, zwłaszcza ma nadzieję, że mu się uda z samą cesarzową, gdy będzie mógłpomówić z nią o tem.Nadmienił przytem, abym żadnych kroków w tej rzeczy nie czynił, i abym niewspominał nawet, że mi zakomunikował postanowienie swojego dworu, z czego w istociebardzo rad jestem, bo niezawodna, że im mniej w tym czasie będziemy musieli żądać inegocyować, tem będzie lepiej, i że powinniśmy teraz zachować się jak najspokojniej, aż pókinie będziemy mogli poznać dokładniej usposobienia ludzi, będących obecnie u steru.Już nie generał en chef Sałtykow stać będzie na czele tego 30-tysięcznego korpusu;wzbraniał się on podjąć tego dowództwa, bądz to utrzymując, że temu korpusowi brakniewielu rzeczy, i że nie chce dowodzić wojskami, których niezna, bądz przez lenistwo, lubmoże z innych niewiadomych mi powodów.Starają się, też uwolnić go od tego i szukająsposobów, aby mógł zaszczytnie pozbyć się tej propozycyi.Poruczą więc to dowództwogenerał-porucznikowi Czernyszewowi, a ponieważ korpus ma się połączyć z wojskamigenerała Fermora, tem mniej jest zatem powodów dawania mu osobnego generała en chef.Dziś rano hr.Esterhazy przysłał mi do przeczytania reskrypt, zawierający decyzyę co dowspomnianego korpusu, i znalazłem w nim artykuł, odnoszący się do czterech pułkówsaskich oraz dwóch pułków ułanów, które dwór wiedeński chce przyłączyć do owego 30-tysięcznego korpusu na miejsce żądanej tu jazdy austryackiej; ta ostatnia, wchodząc doPolski, wywołałaby szemranie, kiedy własne wojska J.Królewskiej Mości nie oburzą nikogo,o czem nie wątpię, że hr.Flemming musiał już uwiadomić Waszą Ekscelencye.Tenże ambasador, przekonany nareszcie o niedobrem zachowaniu się tutejszego dworuprzy zajęciu Elbląga, mówił o tem na seryo z wicekanclerzem, który przyznaje, że postąpiononiewłaściwie; dla naprawienia tego i uspokojenia umysłów w Polsce, zalecał łącznie z posłemfrancuskim, aby cesarzowa wydała najsilniejszą jak można deklaracye, zaręczającą zwrot tejtwierdzy, a nadto, aby dwór tutejszy wezwał dwory wiedeński i wersalski do poręczeniawspólnie z nim nienaruszalności wszystkich praw, prerogatyw, swobód i wolności Rzpltej.Pozwalam sobie jednak powtórzyć to, com miał zaszczyt przekładać Waszej Ekscelencyi wostatniej depeszy, że list Króla Jmci do cesarzowej wywarłby wpływ najzbawienniejszy.Co się tyczy artykułu kapitulacyi królewieckiej, który mógłby posłużyć królowipruskiemu za pretekst do odwetu w Saksonii i do sekwestrowania dóbr osób nieobecnych,albo tych, które pośrednio czy bezpośrednio broń noszą przeciw niemu, ponieważ ja nie 51mogłem dla choroby sam wyjeżdżać z domu, więc pan Prasse, stosownie do rozkazów W.Ekscelencyi, podjął się starań o jego uchylenie.Przyłączona tu drukowana instrukcya w języku niemieckim wskazuje, jak wojskarosyjskie zachowywać się mają w Prusach Brandenburskich, w sposób zupełnie różny odzachowania się Prusaków w Saksonii, którego cesarzowa bynajmniej naśladować nie chce.Przygotowują wszystko na przyjęcie Jego Króiewiczowskiej Mości, księcia Karola;wydają dyspozycye co do jego stołu, pojazdów i osób, przeznaczonych na jego usługi; zawszejednak jest pożądanem, aby nie przyjeżdżał przed terminem, który ośmieliłem się wskazaćksięciu dla własnej jego przyjemności i zadowolenia.Apraksin ma przyjechać za kilka dni; przywieziono już syna jego, którego mu żona wzeszłym roku w Rydze powiła; a część jego orszaku i służby już się tu znajduje."List do Br�hla z d.24 marca 1758 r. Wczorajsza poczta przywiozła mi list W.Eksc.z dnia 13 b.m.Dopiero jutro oddamwicekanclerzowi, hr.Woroncowowi, listy wielkiego kanclerza koronnego i biskupakijowskiego, których życzyłbym sobie mieć kopie.Ponieważ ten minister uwiadomił mniezawczoraj, równie jak innych posłów, iż przyjmować nas będzie każdej soboty, od 9-tej do12-tej, - a gdybyśmy w inne dni widzieć go chcieli, powinniśmy pierwej prosić o naznaczeniegodziny, więc, zwłaszcza na pierwszy raz, chcę się do tego zastosować, tembardziej, żezmusza mnie do tego stan zdrowia, nie pozwalający mi dzisiaj wychylić się z domu.Gdybymjutro jeszcze nie mógł wyjechać, w takim razie polecenie to spełni p.Ogrodzki.Następującątedy pocztą będę miał zaszczyt uwiadomić W.E., jak te listy zostaną przyjęte, jaki wywrąskutek, i w ogólności jak stoi nieszczęsna sprawa elbląska.Nie wiemy nic nad to, com doniósł w ostatniej depeszy o korpusie 30-tysiącznym, aleoto znów rozporządzenie, potwierdzające tutejsze dobre zamiary, aby działać energicznie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki