Victor Klemperer LTI Notatnik filologa

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pierwszą Rzeszą było Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, drugą zaś CesarstwoNiemieckie, któremu kres położyła I wojna światowa.[64]Bund Oberland - jedna z licznych paramilitarnych nacjonalistycznych organizacji,działających w Niemczech w latach po I wojnie światowej.[65]Te trzy wyrażenia, oznaczające urodziny Wodza , różnią się od siebienieprzetłumaczalnym odcieniem znaczeniowym: F�hrers Geburtstag jest wyraznym związkiemfrazeologicznym o zabarwieniu oficjalno-uroczystym, Geburtstag des F�hrers ma budowęskładniową potoczną, zaś Des F�hrers Geburtstag lekko archaizującą.[66]Zob.przyp.102 na str.249.[67]Georg Herwegh (1817-1875) - niemiecki liryk, czynny uczestnik i jeden z wybitnychpoetów politycznych Wiosny Ludów.[68]Leodium (niem.L�ttich) - silna twierdza belgijska, była w czasie I wojny światowejpierwszym obiektem niemieckiego ataku na froncie zachodnim w ramach szeroko zakrojonejakcji ofensywnej mającej na celu przemarsz przez Belgię i oskrzydlenie armii francuskiej odpółnocy.Szturm na tę twierdzę trwał wprawdzie dłużej, niż to przewidywał plan niemiecki (od 4do 16 sierpnia 1914 r.), niemniej jednak z punktu widzenia ówczesnej sztuki wojennej był tobardzo poważny wyczyn operacyjny.[69]Tyle co: Prędzej mi kaktus na dłoni wyrośnie, niż.itd.[70]Wilhelm Scherer (1841-1886) - niemiecki germanista, ugruntował metodępozytywistyczną w badaniach literackich, która odtąd zaważyła na całe dziesięciolecia nad tądziedziną; wydana w r.1883 Historia literatury niemieckiej jest jego głównym dziełem.[71]Austriaccy politycy: Georg Ritter von Sch�nerer (1842-1921),przywódca RuchuWszechniemieckiego (Alldeutsche Bewegung) i Karl Lueger (1844-1910), przywódca PartiiChrześcijańsko-Społecznej (Christlich-Soziale Partei) i burmistrz Wiednia - programowiantysemici, wywarli decydujący wpływ na kształtowanie się światopoglądu politycznego Hitlera,zwłaszcza jego antysemityzmu, w wiedeńskim okresie jego go życia przed I wojną światową.[72]Ernst Moritz Arndt (1769-1860) - niemiecki poeta, pisarz i publicysta; jego głównedzieło Geist der Zeit (Duch czasu) zachęca do walki z Napoleonem oraz przeciwstawia duchowiracjonalizmu i oświecenia organiczną koncepcję kultury wyrastającej z naturalnychpredyspozycji narodów germańskich.[73]Friedrich Ludwig Jahn (1778-1852) -niemiecki pedagog i polityk, inicjator ruchugimnastycznego w Niemczech, w którym widział przysposobienie młodzieży do służbywojskowej; jego mgliste nacjonalistyczne i demokratyczne idee wywierały silny wpływ nakorporacje studenckie.[74]Theresienstadt (czeski Terezin) - miasto w północnych Czechach, gdzie w czasiewojny znajdował się obóz koncentracyjny dla %7łydów -głównie z terenu Czech i Moraw, alerównież Niemiec.[75]Arthur Schnitzler (1862-1931) - pisarz austriacki żydowskiego pochodzenia, bliskiznajomy Freuda, którego metodę psychoanalityczną przybierał w postać literacką.Jego powieśćDer Weg ins Freie (Droga do wolności) jest polemiką z antysemityzmem w Austrii.[76]Słowo utworzone od nazwy największego koncernu cyrkowego świata, któregopodstawy stworzył Phineas Taylor Barnum (1810-1891).[77]Lily Braun (1865-1916) - niemiecka pisarka, współpracowniczka pismsocjaldemokratycznych, czynna w niemieckim ruchu kobiecym.[78]W oryginale gra słów: Ersonnen? Nein, das hatte sich ganz von selber ergeben -ersonnt.Słowo ersonnt jest nie istniejącym w języku, całkowicie sztucznym imiesłowembiernym czasu przeszłego, pochodnym od rzeczownika Sonne - słońce.[79]Chodzi o reminiscencje z tytułem amerykańskiego filmu Sonny boy w reżyserii ArchieL.Mayo z r.1929.[80]Freikorps (korpus ochotniczy) - niemieckie formacje zbrojne, powstałe w 1918 r.iużywane do tłumienia ruchów rewolucyjnych w Niemczech, a także przeciw polskimpowstańcom na Zląsku; stały się naturalną bazą rekrutacyjną dla bojówek SA.[81]Ina Seidel (1885-1974) - niemiecka powieściopisarka i poetka; tworzyła w duchuneoromantyzmu o zabarwieniu mistycznym, w okresie Trzeciej Rzeszy stała się entuzjastkąhitleryzmu.[82]Przeł.Tomasz Fiałkowski[83] Der St�rmer - wydawany w latach 1923-1945 w masowym nakładzie przez JuliusaStreichera tygodnik antysemicki o posmaku pornograficznym.[84]Richard Coudenhove-Kalergi (1894-1972) - polityk austriacki, organizator tzw.ruchupaneuropejskiego, założył w r.1923 Unię Paneuropejską.[85]Karl Gutzkow (1811-1878) - niemiecki powieściopisarz, dramaturg i publicysta, jedenz najwybitniejszych przedstawicieli ruchu Młodych Niemiec, grupy pisarzy zwolennikówliberalno-demokratycznych przemian w Niemczech; powieść Die Ritter von Geiste (Rycerzez ducha) i tragedia Uriel Akosta należą do jego najbardziej znanych utworów.[86]Ustawy norymberskie - uchwalone przez Reichstag 15 września 1935 r.wNorymberdze dwie ustawy, które były usankcjonowaniem w formie prawnej politykidyskryminacji wobec %7łydów.[87]Trawestacja nazwy orderu Pour le m�rite (Za zasługę) ustanowionego w r.1740 przezFryderyka II.[88]Znaczy to mniej więcej: niechlujne bydlę; złośliwe nawiązanie do ośmieszającychniemieckich nazwisk %7łydów.[89]Historyk żydowski Józef Flawiusz (ok.37 - ok.103) napisał słynne dzieło Wojnażydowska, którego treścią jest powstanie %7łydów przeciwko Rzymianom w latach 66-73.[90]Słowo Macht�bernahme od dnia 30 stycznia 1933 r.oznaczało w języku nazizmukonkretnie objęcie władzy przez partię hitlerowską.[91]Tzn [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki