[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.145§1 pkt.4.Omawiana zasada wywodzi się z przekonania, że nikt nie potrafi lepiej czuwać nad właściwym załatwieniem sprawy jak ten, kogo ona dotyczy.Ta zasada w postępowaniu administracyjnym w bardzo istotny sposób umacnia pozycję strony i zapewnia jej możliwość nieustannego czuwania nad swoimi prawami i interesami.Jawność postępowania wyjaśniającego wobec strony daje możliwość orientowania się na bieżąco we wszystkich szczegółach przebiegu tego postępowania, a także jest niezbędną przesłanką by strona mogła odegrać czynną role w tym postępowaniu.Niezależnie od udostępnienia stronom wglądu w cały materiał dowodowy i faktyczny, w celu jego oceny w całości oraz ustosunkowania się do niego pod kątem spodziewanej decyzji w sprawie, organ jest ograniczony w uznawaniu okoliczności faktycznych za udowodnione przepisem art.81, stanowi on „Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art.10§2.”Powyższy przepis jest rozwinięciem następstw procesowych obowiązywania ogólnej zasady wysłuchania stron (art.10).Realizacja obowiązku umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie materiałów i zgłoszonych żądań, zapewnia stronie wpływ na kształtowanie toku postępowania i zapadającej w nim decyzji.Organ nie może jednostronnie, bez stanowiska i opinii strony uznać fakty za udowodnione.Musi on skonfrontować swoje poglądy i stanowisko ze zdaniem strony, która musi mieć możliwość wypowiedzenia się co do okoliczności, które są przedmiotem dowodu.Przeprowadzenie dowodu powoduje, że okoliczność faktyczna jest wiarygodna, ale dopiero wtedy gdy strona mogła wypowiedzieć się co do dowodu.Organ ma obowiązek, w toku całego postępowania dowodowego stwarzać możliwość stronie ustosunkowania się do dowodów.Organ administracji publicznej ma obowiązek stosować przepisy k.p.a.i ustanowione w nim instytucje w taki sposób, aby strona w ich ramach i dzięki nim miała prawo do wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji w danej instancji.Prawo strony do wypowiedzenia się jest realizowane, gdy ma ona możliwość wypowiedzenia się w toku zbierania dowodów.Strona ma prawo wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji odnośnie wszelkich dowodów i materiałów, bez względu na to z czyjej inicjatywy są one przeprowadzone lub zbierane tzn.z urzędu czy na żądanie którejkolwiek ze stron.Strona niezależnie od możliwości wypowiedzenia się w poszczególnych fragmentach postępowania dowodowego powinna mieć możliwość wypowiedzenia się co do całości materiału dowodowego.Zdaniem W.Dawidowicza prawo strony, wynikające „z art.81 ma charakter „syntetyczny”, dotyczy nie poszczególnych dowodów, lecz ich sumy w odniesieniu do pewnej okoliczności.”Omawiane prawo odnosi się do możliwości wypowiedzenia się przez stronę, nie chodzi o to, aby wydanie decyzji było uzależnione od faktycznego skorzystania przez stronę z tej możliwości.Jeżeli strona nie skorzysta z tego prawa w toku postępowania, nie może domagać się, aby umożliwiono jej odrębne wypowiedzenie się.Prawo przyznane stronie przez art.81 jest prawem strony i ona nim rozporządza.W związku z tym od woli strony zależy jego realizacja - to czy strona skorzysta z tego prawa czy nie, zależy od przyjętej przez nią koncepcji obrony swoich interesów.W wyroku z dnia 07.11.1988r., IV SA 701/88 sąd orzekł, „1.Okoliczności faktyczne ustalone w postępowaniu, w którym strona nie miała możliwości wzięcia udziału i wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, przed wydaniem decyzji, nie mogą być uznane za udowodnione (art.81 KPA).2.Odmowa rozpatrzenia przez organ dowodu z opinii biegłego oferowanego przez stronę, której przed wydaniem decyzji nie umożliwiono wzięcia udziału w postępowaniu i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, jest naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, które miały wpływ na wynik sprawy.” Jeżeli strona zrezygnuje z wykonania przysługującego jej prawa na mocy art.81, nie powoduje to wadliwości ustalonego stanu faktycznego sprawy.Potwierdza to NSA w swoim wyroku z dnia 14.03.1988r., IV SA 1152/87, „Jeżeli strona wezwana do udziału w postępowaniu i złożenia wyjaśnień uporczywie odmawia wzięcia udziału w postępowaniu, organ może - bez naruszenia art.10§1 w zw.z art.81 KPA - oprzeć swoją decyzję na dostępnych mu dowodach.”Okoliczność faktyczną można uznać za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.Wyjątek stanowią okoliczności, o których stanowi art.10§2.Organ administracji publicznej może wyjątkowo odstąpić od zapewnienia realizacji prawa przez stronę, wynikającego z art.81, jeżeli załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną (art.10§2).Przepis ten ma charakter wyjątkowy i należy stosować do niego wykładnię ścieśniającą i należycie to udokumentować.Jeżeli organ uzna okoliczność faktyczną za udowodnioną bez zapewnienia stronie możliwości wypowiedzenia się co do niej, musi wykazać, że postąpił tak w celu ochrony bardzo ważnych dóbr, o których stanowi art.10§2.Odstępstwo od zasady procesowej, która jest ustanowiona w art.81 ma charakter wyjątkowy i dlatego organ powinien wydać odpowiednie postanowienie, w którym wskaże okoliczność uznaną za udowodnioną bez wypowiedzi strony, a także wskaże sytuację, która zagraża dobrom chronionym.Konkretne wskazania niebezpiecznej sytuacji i dóbr, którym ona zagraża jest konieczne w celu uniknięcia uchybienia procesowego.Nieuzasadnione naruszenie prawa strony do wypowiedzenia się, co do przeprowadzonych dowodów, stanowi obrazę zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym i jest podstawą do wznowienia postępowania w trybie art.145§1 pkt.4.Wagę prawa strony do czynnego udziału w postępowaniu dowodowym oraz wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów podkreślił NSA w wyroku z dnia 13.02.1986r., II SA 2015/85, sąd orzekł „Zachowanie wymagań art.79 i 81 KPA, niezależnie od wagi i treści przeprowadzonego dowodu, jest bezwzględnym obowiązkiem organu administracji publicznej.Naruszenie tego obowiązku stanowi naruszenie przepisów o postępowaniu administracyjnym mającym wpływ na wynik sprawy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • przylepto3.keep.pl