Własysław L. Jaworski Banki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W wielu krajach odpowiednieprzepisy zabraniają finansowania lokat długoterminowych za pomocą środków innychniż kapitał własny.Rozwiązanie to trudno uznać za słuszne, gdyż zaprzecza ono tezie ojedności kasy banku; funkcja przejściowego wyrównania poniesionych strat i osiągniętego zysku; funkcja bazy dla podziału zysku; funkcja tworzenia zaufania do banku: prezentacja wielkości kapitału jako miarysolidności banku.Tworzenie kapitału własnego może nastąpić w dwojaki sposób, przez: odpowiedni podział zysku: część zysku banku zostaje przeznaczona na uzupełnieniewłasnych funduszy banku bądz też nową emisję akcji banku (w bankach akcyjnych) lub dotację (w bankachpaństwowych i komunalnych).5.2.2.Kształtowanie funduszy obcych w banku5.2.2.1 Struktura funduszy obcychStruktura funduszy obcych w poszczególnych bankach może być zróżnicowana.Podstawowypodział tych funduszy jest następujący: środki instytucji kredytowych; środki innych wierzycieli; emitowane papiery wartościowe (obligacje, listy zastawne).Kształtowanie się środków instytucji kredytowych w banku wiąże się z rozwojemobrotu płatniczego, utrzymywaniem przez małe banki swoich kont korespondencyjnych wwiększych bankach, operacjami rynku pieniężnego, kredytami banku centralnego icharakterem niektórych instytucji kredytowych, np.instytucji kredytu konsumpcyjnego.Kształtowanie się środków innych wierzycieli (niebanków) zależy przede wszystkim136od charakteru danej instytucji kredytowej.W kasach oszczędnościowych i bankachspółdzielczych podstawową rolę odgrywają wkłady oszczędnościowe.Rozszerzenie siętendencji do organizowania banków w formie banków uniwersalnych powoduje, że udziałwkładów oszczędnościowych w innych bankach zostaje zwiększony.Emitowane przez banki papiery wartościowe stanowią istotną część pasywów przedewszystkim w bankach hipotecznych, inwestycyjnych i innych instytucjach kapitałowych.Papiery te są zakupywane przez towarzystwa ubezpieczeniowe i organizacje gromadzącepapiery wartościowe w celu tworzenia ich portfeli dla swych klientów.Te instytucje sągłównymi wierzycielami wspomnianych banków.5.2.2.2.Kryteria kształtowania funduszy obcychDecyzja w kwestii ukształtowania pasywów zależy od konkretnej sytuacji, w jakiej znajdujesię dany bank.Określenie celu w tej dziedzinie zależy przede wszystkim od oceny płynnościdanego banku, poprzez odpowiednie uzgodnienie względnych relacji między pasywami iaktywami.Jeżeli jednak problem płynności nie stanowi bezwzględnego priorytetu, to przykształtowaniu funduszy obcych bank bierze pod uwagę: wydatki ponoszone na rzecz deponentów (płacone odsetki); koszty prowadzenia operacji, zróżnicowane w zależności od rodzaju wkładu.Przy ustalaniu kosztów związanych z gromadzeniem wkładów należy rozróżnić kosztywynikające z konieczności płacenia odsetek i koszty bankowe prowadzenia tych operacji.Wtym drugim przypadku trzeba obliczyć koszty personalne i rzeczowe dla poszczególnychoperacji depozytowych.Należy też dokonać obliczenia, jak się kształtują koszty bankowe najedną jednostkę depozytu.Najbardziej niekorzystne dla banku okażą się wkłady a vista, gdyżzmiany tego konta są najbardziej częste.Natomiast wkłady terminowe obciążają kosztybankowe w mniejszym stopniu.Dodatkowy koszt gromadzenia depozytów wynika z istnienia obowiązkowej rezerwy.Depozyty banków komercyjnych w banku centralnym z tytułu tej rezerwy są nieoprocentowane, a ich wielkość jest uzależniona od rodzaju depozytu.Stopa obowiązkowejrezerwy od wkładów a vista jest na ogół znacznie wyższa niż od wkładów terminowych.Wtej sytuacji bank decydując się na danie priorytetu poszczególnym rodzajom wkładów musibrać pod uwagę następujące czynniki: wysokość oprocentowania; koszty prowadzenia danego rachunku; stopę obowiązkowej rezerwy.Dla działalności banku istotny jest także sposób, w jaki wykorzystuje swoje środki,zwłaszcza na rachunkach a vista i rachunkach oszczędnościowych.Klienci banku decydują owielkości przepływów i odpływów z ich kont, a także o terminach tych zmian.Możliwość oddziaływania banku na klientów jest ograniczona.Pewien wpływ możemieć tu jedynie polityka stopy procentowej.Jednak może ona doprowadzić tylko do zmianycharakteru wkładów, np.z wkładów a vista na terminowe.Dlatego też banki muszą znalezćtakie środki obce dla swych pasywów, które nie podlegałyby dyspozycyjności co dowielkości i terminu ze strony osób trzecich (np.określone papiery wartościowe).Tym samymunikają one niebezpieczeństwa popadnięcia w trudności płatnicze.1376.Aktywa i pasywa banku komercyjnego wzajemne relacjeWładysław Leopold Jaworski6.1.Reguły zabezpieczania płynności banku komercyjnegoZnaczenie problemu płynności dla działalności banków stało się przyczyną powstania regułzabezpieczania płynności banków komercyjnych, które mogłyby ukierunkowywaćpostępowanie tych banków.Cel tworzenia tych reguł jest następujący: dają one obserwatorom spoza banku możliwość oceny działalności danego banku zpunktu widzenia kryterium płynności; mogą służyć jako wytyczne dla polityki operacyjnej banku, który musi się liczyć z tym,że wskazniki ustalone według tych reguł są brane pod uwagę przy podejmowaniudecyzji przez klientów banku.Proponowane poniżej reguły są z zasady oparte na aktualnych danych bilansowych i ichekstrapolacji na okresy przyszłe.Dane bilansowe są wynikiem określonych zaszłościhistorycznych i nie mogą być w pełni wiarygodne dla wielkości określających przyszłąsytuację banku.Mamy więc tutaj duży stopień niepewności, co oznacza, że nie można tychreguł przeceniać.Reguły zabezpieczania płynności zawierają dwa podstawowe elementy: dążenie do synchronizowania strumieni wpłat i wypłat poprzez wzięcie pod uwagębądz przeciętnych przewidywanych wpłat wierzycieli, bądz też przewidywanychwypłat z banku; dążenie do zabezpieczenia środków dla przewidywanego strumienia wypłat wprzewidywanym czasie za pomocą wszystkich dostępnych przedsięwzięć.Będą toprzede wszystkim wpłaty, które w tym czasie następują, ale także możliwości innegozdobycia środków płatniczych (np.odstąpienie pożyczki innemu pożyczkodawcy).6.1.1. Złota reguła bankowa Złota reguła bankowa została przedstawiona w pracy Otto H�bnera.Tezy, które głosił,były następujące: Kredyt, jakiego może udzielić bank bez wpadnięcia w niebezpieczeństwo,że nie będzie mógł wypełnić swoich zobowiązań, musi nie tylko pod względem kwoty, aletakże jakości odpowiadać kredytowi, który został udzielony.I dalej: Pieniądzezdeponowane na 3 miesiące nie mogą być udzielane bez ryzyka na 6 miesięcy".H�bnersformułował także następujące zalecenie dla kierownictwa banku: Z pieniędzmi, które wkażdym momencie mogą być zażądane do zwrotu, można dokonywać tylko takich operacji, zktórych można te pieniądze również w każdej chwili wycofać. Złotą regułę bankową można zatem sformułować następująco: terminowipłatności pasywów powinny odpowiadać odpowiednie kwoty i terminy aktywów.Regułato wymaga, żeby działalność aktywna i pasywna banku była zgodna co do kwot i terminów.W ten sposób zostaje wyłączona możliwość dokonywania transformacji terminowej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki