[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Analogicznie - wysokość tonu opada, kiedy motorower minie już fabrykę i zaczyna się od niejoddalać.Gdybyśmy stanęli w miejscu, usłyszelibyśmy prawdziwy ton syreny, pośredni międzydwiema wysokościami otrzymanymi wskutek zjawiska Dopplera.Wynika stąd, że jeśli dokładnieznamy wysokość tonu syreny, możemy teoretycznie wyliczyć, jak szybko poruszamy się w jejkierunku (albo odwrotnie), określając pozorną wysokość dzwięku i porównując ją ze znanym,prawdziwym tonem.Ta sama zasada działa również, jeżeli to zródło dzwięku porusza się, a słuchacz jestnieruchomy.Dlatego zjawisko Dopplera występuje w przypadku karetek pogotowia.Opowiada się(choć to dość mało prawdopodobne), że Christian Doppler zademonstrował to zjawisko przy pomocywynajętej orkiestry dętej, która grała na otwartej platformie kolejowej mknącej obok zdumionejpubliczności.To, co się liczy, to ruch względny.I w przypadku zjawiska Dopplera nie ma to żadnegoznaczenia, czy przyjmujemy, że zródło dzwięku przesuwa się w stosunku do ucha, czy - odwrotnie - żeto ucho porusza się w stosunku do zródła dzwięku.Jeśli dwa pociągi mijają się, jadąc w przeciwnychkierunkach z prędkością 200 kilometrów na godzinę każdy, pasażer jednego pociągu usłyszy corazniższy gwizd drugiego pociągu, a zjawisko Dopplera będzie dość dramatyczne, bo względna prędkośćruchu wyniesie aż 400 kilometrów na godzinę.Ze zjawiska Dopplera korzystają radary policyjne łapiące kierowców przekraczającychdozwoloną prędkość.Nieruchome urządzenie wysyła sygnały radarowe wzdłuż drogi.Fale radioweodbijają się od nadjeżdżających samochodów i są rejestrowane przez odbiornik.Im szybciej poruszasię samochód, tym bardziej zjawisko Dopplera zmienia częstotliwość sygnału.Porównującczęstotliwość wysyłanego sygnału z częstotliwością powracającego echa, policjant - a raczej jegoautomatyczne urządzenie radarowe - może wyliczyć prędkość każdego samochodu.Skoro policjapotrafi zastosować tę technikę do wykrywania rajdowców na szosach, czy mamy prawo przypuszczać,że znajdziemy nietoperze posługujące się nią do mierzenia prędkości owadów, na które polują?Odpowiedz brzmi - tak.Od dawna wiadomo, że małe nietoperze zwane podkowcami wydajądługie gwizdy o stałej wysokości dzwięku, a nie trzaskające staccato czy opadające, modulowanepiski.Kiedy powiadam długie, mam na myśli długie w porównaniu z gwizdami innych nietoperzy.Trwają one krócej niż jedną dziesiątą sekundy, a na końcu każdego gwizdu występuje również pisk omodulowanej częstotliwości.Przede wszystkim, wyobrazmy sobie nietoperza podkowca wydającego przeciągły ultradzwiękowy gwizd i szybko frunącego w stronę nieruchomego obiektu, na przykładdrzewa.Grzbiety fal docierają do drzewa ze zwiększoną częstotliwością, ponieważ nietoperz poruszasię w jego kierunku.Gdyby na drzewie schowany był mikrofon, słyszałby - ze względu na ruchnietoperza - ton podwyższony przez zjawisko Dopplera.Na drzewie nie ma mikrofonu, ale echo odbiteod drzewa ma, wskutek zjawiska Dopplera, tak samo podwyższony ton.W miarę jak grzbiety fal echaposuwają się teraz od drzewa w stronę nadlatującego nietoperza, ten w dalszym ciągu szybko poruszasię w ich kierunku.Toteż odbiera on ton echa jeszcze bardziej podwyższony przez zjawisko Dopplera.Ruch nietoperza prowadzi więc do czegoś w rodzaju podwójnego zjawiska Dopplera, któregowielkość precyzyjnie określa względna prędkość ruchu nietoperza w stosunku do drzewa.Porównującwysokość swojego pisku z wysokością powracającego echa, nietoperz (a raczej jego komputerpokładowy w mózgu) może więc, przynajmniej teoretycznie, wyliczyć, jak szybko porusza się wstronę drzewa.Nie powie to jeszcze nietoperzowi, jak bardzo jest od drzewa oddalony, ale i tak możeto być informacja niezmiernie pożyteczna.Gdyby obiektem odbijającym echo był poruszający się owad, a nie nieruchome drzewo,zjawisko Dopplera byłoby bardziej skomplikowane, ale nietoperz i tak mógłby wyliczyć względnąprędkość swego ruchu w stosunku do celu - czyli uzyskać informacje potrzebne wyrafinowanejrakiecie sterowanej, jaką stanowi polujący nietoperz [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl przylepto3.keep.pl
.Analogicznie - wysokość tonu opada, kiedy motorower minie już fabrykę i zaczyna się od niejoddalać.Gdybyśmy stanęli w miejscu, usłyszelibyśmy prawdziwy ton syreny, pośredni międzydwiema wysokościami otrzymanymi wskutek zjawiska Dopplera.Wynika stąd, że jeśli dokładnieznamy wysokość tonu syreny, możemy teoretycznie wyliczyć, jak szybko poruszamy się w jejkierunku (albo odwrotnie), określając pozorną wysokość dzwięku i porównując ją ze znanym,prawdziwym tonem.Ta sama zasada działa również, jeżeli to zródło dzwięku porusza się, a słuchacz jestnieruchomy.Dlatego zjawisko Dopplera występuje w przypadku karetek pogotowia.Opowiada się(choć to dość mało prawdopodobne), że Christian Doppler zademonstrował to zjawisko przy pomocywynajętej orkiestry dętej, która grała na otwartej platformie kolejowej mknącej obok zdumionejpubliczności.To, co się liczy, to ruch względny.I w przypadku zjawiska Dopplera nie ma to żadnegoznaczenia, czy przyjmujemy, że zródło dzwięku przesuwa się w stosunku do ucha, czy - odwrotnie - żeto ucho porusza się w stosunku do zródła dzwięku.Jeśli dwa pociągi mijają się, jadąc w przeciwnychkierunkach z prędkością 200 kilometrów na godzinę każdy, pasażer jednego pociągu usłyszy corazniższy gwizd drugiego pociągu, a zjawisko Dopplera będzie dość dramatyczne, bo względna prędkośćruchu wyniesie aż 400 kilometrów na godzinę.Ze zjawiska Dopplera korzystają radary policyjne łapiące kierowców przekraczającychdozwoloną prędkość.Nieruchome urządzenie wysyła sygnały radarowe wzdłuż drogi.Fale radioweodbijają się od nadjeżdżających samochodów i są rejestrowane przez odbiornik.Im szybciej poruszasię samochód, tym bardziej zjawisko Dopplera zmienia częstotliwość sygnału.Porównującczęstotliwość wysyłanego sygnału z częstotliwością powracającego echa, policjant - a raczej jegoautomatyczne urządzenie radarowe - może wyliczyć prędkość każdego samochodu.Skoro policjapotrafi zastosować tę technikę do wykrywania rajdowców na szosach, czy mamy prawo przypuszczać,że znajdziemy nietoperze posługujące się nią do mierzenia prędkości owadów, na które polują?Odpowiedz brzmi - tak.Od dawna wiadomo, że małe nietoperze zwane podkowcami wydajądługie gwizdy o stałej wysokości dzwięku, a nie trzaskające staccato czy opadające, modulowanepiski.Kiedy powiadam długie, mam na myśli długie w porównaniu z gwizdami innych nietoperzy.Trwają one krócej niż jedną dziesiątą sekundy, a na końcu każdego gwizdu występuje również pisk omodulowanej częstotliwości.Przede wszystkim, wyobrazmy sobie nietoperza podkowca wydającego przeciągły ultradzwiękowy gwizd i szybko frunącego w stronę nieruchomego obiektu, na przykładdrzewa.Grzbiety fal docierają do drzewa ze zwiększoną częstotliwością, ponieważ nietoperz poruszasię w jego kierunku.Gdyby na drzewie schowany był mikrofon, słyszałby - ze względu na ruchnietoperza - ton podwyższony przez zjawisko Dopplera.Na drzewie nie ma mikrofonu, ale echo odbiteod drzewa ma, wskutek zjawiska Dopplera, tak samo podwyższony ton.W miarę jak grzbiety fal echaposuwają się teraz od drzewa w stronę nadlatującego nietoperza, ten w dalszym ciągu szybko poruszasię w ich kierunku.Toteż odbiera on ton echa jeszcze bardziej podwyższony przez zjawisko Dopplera.Ruch nietoperza prowadzi więc do czegoś w rodzaju podwójnego zjawiska Dopplera, któregowielkość precyzyjnie określa względna prędkość ruchu nietoperza w stosunku do drzewa.Porównującwysokość swojego pisku z wysokością powracającego echa, nietoperz (a raczej jego komputerpokładowy w mózgu) może więc, przynajmniej teoretycznie, wyliczyć, jak szybko porusza się wstronę drzewa.Nie powie to jeszcze nietoperzowi, jak bardzo jest od drzewa oddalony, ale i tak możeto być informacja niezmiernie pożyteczna.Gdyby obiektem odbijającym echo był poruszający się owad, a nie nieruchome drzewo,zjawisko Dopplera byłoby bardziej skomplikowane, ale nietoperz i tak mógłby wyliczyć względnąprędkość swego ruchu w stosunku do celu - czyli uzyskać informacje potrzebne wyrafinowanejrakiecie sterowanej, jaką stanowi polujący nietoperz [ Pobierz całość w formacie PDF ]