kapuscinski ryszard szachinszach

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Był starszym, samot-nym mężczyzną, który poza pracą lubił spędzać czas na spacerach i rozmowachze swoimi rodakami.W czasie tych spotkań dyskutowano głównie o trudnościach,jakie przeżywają Anglicy, gdyż nawet w Londynie Savak był instytucją wszech-obecną, należało więc unikać rozmów na tematy krajowe.Pod koniec pobytu otrzymał z Teheranu kilka listów od brata, przekazanychdrogą prywatną.Nadawca zachęcał go do powrotu pisząc, że zbliżają się ciekaweczasy.Mahmud bał się ciekawych czasów, ale w ich rodzinie brat miał zawszenad nim władzę, dlatego spakował walizki i wrócił do Teheranu.Nie mógł poznać miasta.Spokojna niegdyś, pustynna oaza przemieniła się w ogłuszające rojowisko.Pięć milionów tłoczących się ludzi usiłowało coś robić, coś mówić, gdzieś je-chać, coś jeść.Milion samochodów gniotło się w wąskich uliczkach, a ich ruchredukował się do zera, gdyż kolumna jadąca w jednym kierunku zderzała się z ko-lumną jadącą w kierunku przeciwnym, na domiar jedna i druga były atakowane,przecinane, dziesiątkowane przez kolumny nacierające z boku, z prawa i z lewa,z północnego wschodu i południowego zachodu tworząc gigantyczne, dymiącei huczące rozgwiazdy uwięzione w ciasnych zaułkach jak w klatkach.Tysiącesyren samochodowych wyło od świtu do nocy bez żadnego sensu i pożytku.Zauważył, że ludzie tak kiedyś spokojni i uprzejmi teraz kłócą się przy la-da okazji, wybuchają złością z byle powodu, skaczą sobie do gardeł, wrzeszcząi złorzeczą.Ci ludzie przypominali mu jakieś dziwne, surrealistyczne, rozdwojo-ne monstra, których jedne człony gięły się usłużnie przed kimś ważnym i wład-nym, a drugie w tym samym czasie deptały i młóciły kogoś słabego.Widoczniezyskiwało się dzięki temu jakąś wewnętrzną równowagę, co prawda żałosną i nik-czemną, ale potrzebną dla utrzymania się na powierzchni i przetrwania.Opadły go obawy, czy stykając się po raz pierwszy z takim monstrum będziew stanie przewidzieć, które człony zareagują pierwsze gnące się czy depczące.Ale wkrótce stwierdził, że depczące są bardziej aktywne, jakby stale wyrywającesię do przodu, i że cofają się tylko pod naciskiem ważnych okoliczności.77W czasie pierwszego spaceru poszedł do parku.Usiadł na ławce, którą zajmo-wał jakiś mężczyzna, i usiłował nawiązać z nim rozmowę.Ale ten wstał bez słowai odszedł pospiesznie.Ponowił próbę zagadując po chwili innego przechodnia.�w spojrzał na niego tak wystraszonym wzrokiem, jakby zobaczył pomyleńca.Dał mu więc spokój i postanowił wrócić do hotelu, w którym zatrzymał się tuż poprzyjezdzie.W recepcji zaspany, opryskliwy typ powiedział mu, że ma zgłosić się na po-licję.Po raz pierwszy od ośmiu lat odczuł strach i w tym momencie zdał sobiesprawę, że jest to uczucie, które nigdy się nie starzeje; to samo nagłe przyłoże-nie bryły lodu do nagich pleców, tak dobrze pamiętane z dawnych lat, ta samaociężałość w nogach.Policja zajmowała obskurny, zatęchły budynek na końcu tej samej ulicy, przyktórej stał hotel.Mahmud ustawił się w długiej kolejce ponurych, apatycznychludzi.Po drugiej stronie balustrady siedzieli policjanci i czytali gazety.W dużym,zatłoczonym pomieszczeniu panowała zupełna cisza: policjanci zajęci byli czyta-niem, a nikt z kolejki nie odważył się powiedzieć słowa.Nie wiadomo z jakiegopowodu zaczęło się nagle urzędowanie.Policjanci szurali teraz krzesłami, grze-bali w szufladach i strofowali petentów klnąc w sposób najbardziej ordynarny.Skąd wszędzie tyle chamstwa? zastanawiał się strwożony Mahmud.Kiedyprzyszła jego kolej, otrzymał ankietę, którą musiał wypełnić na miejscu.Wahałsię przy każdej rubryce i zauważył, że wszyscy przyglądają mu się podejrzliwie.Przerażony, zaczął pisać nerwowo, niezgrabnie, jakby był półanalfabetą.Poczuł,że pot występuje mu na czoło, i kiedy stwierdził, że zapomniał chusteczki, spociłsię jeszcze bardziej.Po złożeniu ankiety wyszedł pospiesznie i idąc zamyślony ulicą zderzył sięz jakimś przechodniem.Tamten zaczął mu głośno wymyślać.Zatrzymało się kil-ka osób.W ten sposób Mahmud spowodował wykroczenie, ponieważ swoim za-chowaniem wywołał zbiegowisko.Było to sprzeczne z prawem, które zabraniałotworzenia wszelkich nieautoryzowanych zgromadzeń.Nadszedł policjant.Mah-mud musiał długo tłumaczyć, że chodziło o przypadkowe zderzenie i że w czasiecałego zajścia nie wznoszono okrzyków przeciw monarchii.Mimo to policjantspisał jego personalia i wziął do kieszeni tysiąc rialsów.Wrócił do hotelu zgnębiony.Uświadomił sobie, że jest już zapisany, a nawet zapisany podwójnie.Zaczął rozmyślać, co się stanie, jeżeli te zapisy gdzieś sięspotkają.Potem pocieszył się, że wszystko być może zginie w bezdennymbałaganie.Rano przyszedł brat i po wstępnych powitaniach Mahmud powiedział mu, żezostał już zapisany.Czy nie będzie rozsądniej, spytał, jeżeli wróci do Londynu.Brat kierował kiedyś poważnym wydawnictwem, które zostało zniszczone przezSavak.Savak cenzurował książki dopiero po wydrukowaniu całego nakładu.Je-żeli książka budziła podejrzenia, wszystkie egzemplarze musiały być oddane na78przemiał, a koszty ponosił wydawca [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki