[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Funkcja domu i rodziny była więc w owych czasach ogromna.Wychowywał i przygotowywał do życia zgodnie z tradycją młode pokolenia Polaków.Czym mógł się stać dom bez dzieci - spadkobierców, ukazują Treny J.Kochanowskiego.Tylko więc pełna rodzina z ojcem, matką i dziećmi, w której każdy pełnił właściwą sobie rolę, dawała szczęście.Ponieważ większość utworów tego okresu pisana była przez szlachtę, dlatego też przedstawiały one przede wszystkim domy i rodziny szlacheckie.W okresie oświecenia w XVIII w.Pojawia się sporo utworów, w których motyw domu i rodziny, znów szlacheckiej, przewija się dość często.Sądy o domu i panujących w nim stosunkach w tym okresie są dość krytyczne.Celował w nich biskup Ignacy Krasicki, który, chcąc uchronić Rzeczpospolitą przed upadkiem, naśmiewał się w swoich utworach z Polaków, przepijających ojcowizny, i dammodnych, przerabiających stare dwory szlacheckie na zachodnie pałace.Idealny dom szlachecki, godny naśladowania, przedstawił Julian Ursyn Niemcewicz w komedii Powrót posła.Autor ukazuje staropolski dwór pod Warszawą, pełen tradycji, w którym dwa pokolenia Polaków żyją w zgodzie i harmonii.Dom zawsze ustępować powinien krajowi - stwierdza Podkomorzy, jeden z głównych bohaterów komedii.I w tym duchu właśnie wychowuje on swoichsynów, którzy obaj pełnią służbę publiczną.Pracują nie tylko we własnym gospodarstwie, ale i na rzecz kraju.Walery, na przykład, jest posłem na Sejm Wielki, zaś w przerwach obrad przyjeżdża do rodziców na wieś.To otwarcie się rodziny na politykę wskazuje na to, że potrafi ona zręcznie połączyć szacunek do tradycji z poparciem dla nowego - reform głoszonych przez obóz patriotów.Rozumie ona, że zmiany te są koniecznością dla chylącej się ku upadkowi Ojczyzny.Podkomorostwo są kochającą się rodziną,w której każdy z jej członków pełni właściwą sobie funkcję.Przeciwieństwem jest rodzina Sarmaty, Starosty Gadulskiego, ożenionego dla wiosek z damą modną.Dom w komedii Niemcewicza pełni więc funkcje wychowawcze.Nie tylko zapewnia warunki materialne rodzinie, ale jest miejscem, w którym wychowuje się przyszłe pokolenia w tradycji i w duchu miłości do Ojczyzny.Zupełnie inną funkcję pełnił dwór szlachecki i rodzina w mrocznych czasach zaborów.Najpiękniej jest on ukazany w utworach romantycznych, takich jak: Śluby panieńskie A.Fredry czy Pan Tadeusz A.Mickiewicza.Opis dworku w Soplicowie wskazuje, że był on niezbyt duży, ale czysto utrzymany i przestronny.Wystrój wnętrz, obrazy wiszące na ścianach: Kościuszki, Rejtana, Jasińskiego wskazywały na to, że stał się on w czasach niewoli ostoją tradycji staroszlacheckiej i polskości.Zegar kurantowy wygrywał słynnego Mazurka Dąbrowskiego.Rodzina Sopliców, choć niepełna, (sędzia był przecież starym kawalerem i wychowywał bratanka), promieniowała na okolicę i dawała przykład wielkiego patriotyzmu.Podobnie przedstawiony zostanie dwór szlachecki w Korczynie w powieści E.Orzeszkowej Nad Niemnem.Jednak sytuacja materialna rodziny zamieszkującej go będzie już nieco inna.Po upadku powstania styczniowego w 1864 roku, w czasach wzmożonych represji, na rody szlacheckie nakładane były przez zaborców ogromne podatki.Polaków zamierzano wyrugować z ich ziemi i przekazać ją w ręce Rosjan.Dlatego Benedykt Korczyński pracuje od świtu do nocy, chce utrzymać ziemię i dwór w swoich rękach, aby przekazać ją później synowi - Witoldowi.Życie w Korczynie to już nie same zabawy i przyjemności, jak w Soplicowie.Goście bywają tu znacznie rzadziej i jest ich znacznie mniej.A kiedy przyjadą, na przykład na imieniny pani Emilii, rozmawiają o trudnej rzeczywistości, panie noszą przerabiane suknie, zaś panowie rozmawiają o interesach.Bywają oczywiście i tacy, którzy nie przejmują się niczym (Różyc, Kiryłło), ale majątki ich i domy są w opłakanym stanie, zaś byt ich rodzin zagrożony.Trudne warunki życia i ciężka praca Benedykta odcisnęła się również na jego stosunkach małżeńskich z Emilią.W Nad Niemnem ukazuje pisarka domy i rodziny polskie od najbogatszych (Gorce) do biedniejszych (Bohatyro-wicze).Noce i dnie M.Dąbrowskiej to również epopeja szlachecka, powstała ona jednak już w okresie międzywojennym.Ukazuje polski dom i rodzinę szlachecką w trudnych latach po klęsce powstania styczniowego.Bogumił i Barbara Niechcicowie to już ludzie „wysadzeni z siodła”.Nie posiadają własnej ziemi i z konieczności pracują na cudzej [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • przylepto3.keep.pl