[ Pobierz całość w formacie PDF ]
."I nie znając pokuty, modlitw, ni pogrzebuJak owoc co się paszczy żarłocznej spodziewaZ łoskotem i łomotem w mrok śmierci spaść z drzewa".Życiem dla bohatera lirycznego wierszy Leśmiana jest apoteoza natury, w którą ucieka człowiek przed Bogiem-Stwórcą, gdyż bóg jak pisze poeta:"W kształt mnie ludzki rozżałobniłA jam znów się upodobnił kwiatom".W jednym z wierszy ukazuje nam poeta "Niepojętą zieloność", "Zieloną światłość".Ludziom"zdawało się, że coś w niebie wołaZielona światłość jarzyła dokołaUjrzeliśmy, że klęczymyNie wiedząc jak i kiedy zdjęci zapatrzeniem".Naturze przysługują te atrybuty co - jak zauważa Jacek Trznadel - Boskiemu Dzieciątku w noc Bożego Narodzenia.Częścią tej boskiej, szalonej natury są wątki erotyczne występujące bardzo często w wierszach Leśmiana, jak chociażby w cyklu "W malinowym chróśniaku".Natura pośredniczy w miłości ciała."Duszno było od malin któreś szepcząc rwałaA szept nasz tylko wówczas nacichał w ich woni,Gdym wargami wygarniał z podanej mi dłoniOwoce przepojone wonią twego ciałaI stały się maliny narzędziem pieszczoty".Pełen życiowych sił człowiek chce zakosztować wolnej woli - wolności.Żądza wolności powoduje u niego bunt przeciw Bogu, co wyraża poemat "Eliasz" nawiązujący do biblijnego proroka, który na wozie został porwany do Boga.Eliasz Leśmiana osiągnąwszy "Boga na wprost woła: "pość mię tam w bezbożyznę, puść na wolną wolę Niech czuję że zwyciężam, lub wiem, że wygasam".Później poeta woła w tym wierszu: "Wszechświat skoczył się".Bytem najwyższym jest więc dla bohatera lirycznego owa "bezbożyna":"W ten zmierzch ponadniebny,gdzie już nie ma stworzenia i Bóg - niepotrzebny".W tym najwyższym bycie nazwany "bezświatem Eliasz sam się unicestwia, by jeszcze przedtem"stwierdzić jasnowidztwem ostatniego tchnieniamożliwość innej Jawy niż Jawa Istnienia !"Bóg u Leśmiana w innych wierszach, jak na przykład "Przechodzień" jest utożsamiany ze złem, szatanem."Śmierć moja w jarach namiot rozpinaZagrodę spalił wrógGdy przedostatnia bije godzinaSny niszczy Bóg, sam Bóg !"Zbawieniem staje się zwykły człowiek, który nie jest apostołem Boga (tak jak u chrześcijan), lecz odrębną, niezależną od niego istotą."A szedł przechodzie.I dłonie, i dłonie podał mi obieI zbawił, i zbawił mnie"Ta tęsknota człowieka do niczym nieskrępowanej wolnej woli, posuniętej aż do samounicestwienia wynika u poety z zachwytu nad pierwotną, żywiołową naturą człowieka, którą odnajdujemy również w "Balladach przepełnionych ludowością.W świecie wyobrażeń ludowych jest miejsce na zwycięstwo nad złem, dobrotliwą ironię, tragizm, makabrę i wyciszenie pełne radości.Przykładów mogą dostarczyć "Ballady".Ballada "Dusiołek", gdzie poeta odwołuje się do wierze ludowych w duszące człowieka podczas snu zmory.Chłop z tego utworu, gdy właśnie spotkał się z taką zmorą i zwyciężył ją, mówi do Boga:"Nie dość Ci żeś potworzył mnie, szkapę i wołkaJeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka".Tragiczno-makabryczny taniec, pełen lubieżności, Świdrygi i Midrygi, dwóch opojów z piękną dziewczyną opisuje ballada "Świdryga i Midryga".Ballada ta to jeden z nielicznych wierszy, gdzie koncepcja Boga i zaświatów zgadza się z chrześcijańskimi wyobrażeniami.Bóg do końca wierzy w dobroć dziewczyny i obiecuje jej szczęśliwy raj, gdzie się z nim złączy."Ty pójdziesz tą doliną gdzie ustaje łkanieA ja pójdę górą na twe spotkaniaTy opatrzysz me ranyJa twych pieszczot ciernieI będziem odtąd w siebie wierzyli bezmiernie!"Ten optymizm w wierszach Leśmiana jest krótkotrwały.Ustępuje miejsca przekonaniom sprzecznym z chrześcijańskimi.Poeta przedstawia Boga w zaświatach jako istotę dobrą, która nie jest w stanie zapewnić szczęścia człowiekowi, jak Urszuli Kochanowskiej, która mimo faktu, że ma z bożej łaski dom "kubek w kubek jak nasz Czarnoleski" nie jest szczęśliwa, bo nadaremno czeka na rodziców.Poeta również przedstawia Boga jako istotę, która nie jest wietrzna, "Znika w brzozie" /wiersz "Niewiara", czy wiersz "Betlejem", gdzie bohaterowi lirycznemu rozsypuje się w proch wizja stajenki betlejemskiej i nie ma komu złożyć hołdu, choć chciał to uczynić, jak Trzej królowie, Maria Magdalena nazywa go "śmiesznie spóźnionym".Znikła ostatnia nadzieja, bohater mówi: "Nie ma po co powracać".Również niemożność trafienia do Boga w zaświatach mamy ukazaną w wierszu "Po śmierci", a w wierszu "Jam nie Osjan" Bóg i wiara chrześcijańska okazują się tragiczną iluzją dla bohatera - poety.Osjan w zaświatach spotyka ducha pseudo-boga, który mówi:"Jam - Nie BógMaskę boga przywdziałemI za Niego stworzyłem bezrozumne światy,za niego umrę na Krzyżu.Płacząc w próżnię uchodzę.Nikt się nigdy nie dowie czym byłem dla siebie."Oryginalność poezji Leśmiana polega więc na niezwykłej metaforyce i światopoglądzie, łączeniu bytu i nie-bytu, zła i dobra, zlewania ich w jedno.Odwrócenie hierarchii pojęć filozofii chrześcijańskiej.Zamiast Boga-Zbawiciela jest ukazana natura-zbawiciel i Zbawiciel-człowiek.Zamiast nieskończoności wszechświata jego skończoność.Zamiast niepojętości Boga niepojętość natury i niebytu.Zaświaty zamiast bytem pełnym szczęścia stają się najpierw bytem niedoskonałym, a potem nicością, która przeraża człowieka.Do manifestacji takiej postawy tragicznego humanizmu, niewiary we wszystko z wyjątkiem śmierci, przy świadomości, że ta wiara w harmonię i Boga kiedyś istniała, skłania bohatera lirycznego świat współczesny, w którym każde zdarzenie według słów "Pejzażu współczesnego":"Dzieje się we krwi pożywką podchmielonym czasie""Niebo jest bez przyszłości, a słowo nie spokrewnia się z pozasłownym trwaniem."Ten świat bez sensu istnieje, choć nie powinien."Tak nie można trwać, a nadal trwa się" i przeraża swoją tragedią, dlatego bohater liryczny ucieka w świat tęsknych marzeń o pięknie i miłości przedstawionej w wierszu "Dziewczyna".W tym wierszu bohater jest obserwatorem dwunastu braci, którzy "zbadali mur od marzeń strony" i usłyszeli że, "poza murem płakał głos dziewczęcy, głos zaprzepaszczony".Bracia stwierdzili, że płacz dziewczyny jest symbolem istnienia.Chcieli uwolnić ją spoza muru, czyli rozkruszyć go młotami [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl przylepto3.keep.pl
."I nie znając pokuty, modlitw, ni pogrzebuJak owoc co się paszczy żarłocznej spodziewaZ łoskotem i łomotem w mrok śmierci spaść z drzewa".Życiem dla bohatera lirycznego wierszy Leśmiana jest apoteoza natury, w którą ucieka człowiek przed Bogiem-Stwórcą, gdyż bóg jak pisze poeta:"W kształt mnie ludzki rozżałobniłA jam znów się upodobnił kwiatom".W jednym z wierszy ukazuje nam poeta "Niepojętą zieloność", "Zieloną światłość".Ludziom"zdawało się, że coś w niebie wołaZielona światłość jarzyła dokołaUjrzeliśmy, że klęczymyNie wiedząc jak i kiedy zdjęci zapatrzeniem".Naturze przysługują te atrybuty co - jak zauważa Jacek Trznadel - Boskiemu Dzieciątku w noc Bożego Narodzenia.Częścią tej boskiej, szalonej natury są wątki erotyczne występujące bardzo często w wierszach Leśmiana, jak chociażby w cyklu "W malinowym chróśniaku".Natura pośredniczy w miłości ciała."Duszno było od malin któreś szepcząc rwałaA szept nasz tylko wówczas nacichał w ich woni,Gdym wargami wygarniał z podanej mi dłoniOwoce przepojone wonią twego ciałaI stały się maliny narzędziem pieszczoty".Pełen życiowych sił człowiek chce zakosztować wolnej woli - wolności.Żądza wolności powoduje u niego bunt przeciw Bogu, co wyraża poemat "Eliasz" nawiązujący do biblijnego proroka, który na wozie został porwany do Boga.Eliasz Leśmiana osiągnąwszy "Boga na wprost woła: "pość mię tam w bezbożyznę, puść na wolną wolę Niech czuję że zwyciężam, lub wiem, że wygasam".Później poeta woła w tym wierszu: "Wszechświat skoczył się".Bytem najwyższym jest więc dla bohatera lirycznego owa "bezbożyna":"W ten zmierzch ponadniebny,gdzie już nie ma stworzenia i Bóg - niepotrzebny".W tym najwyższym bycie nazwany "bezświatem Eliasz sam się unicestwia, by jeszcze przedtem"stwierdzić jasnowidztwem ostatniego tchnieniamożliwość innej Jawy niż Jawa Istnienia !"Bóg u Leśmiana w innych wierszach, jak na przykład "Przechodzień" jest utożsamiany ze złem, szatanem."Śmierć moja w jarach namiot rozpinaZagrodę spalił wrógGdy przedostatnia bije godzinaSny niszczy Bóg, sam Bóg !"Zbawieniem staje się zwykły człowiek, który nie jest apostołem Boga (tak jak u chrześcijan), lecz odrębną, niezależną od niego istotą."A szedł przechodzie.I dłonie, i dłonie podał mi obieI zbawił, i zbawił mnie"Ta tęsknota człowieka do niczym nieskrępowanej wolnej woli, posuniętej aż do samounicestwienia wynika u poety z zachwytu nad pierwotną, żywiołową naturą człowieka, którą odnajdujemy również w "Balladach przepełnionych ludowością.W świecie wyobrażeń ludowych jest miejsce na zwycięstwo nad złem, dobrotliwą ironię, tragizm, makabrę i wyciszenie pełne radości.Przykładów mogą dostarczyć "Ballady".Ballada "Dusiołek", gdzie poeta odwołuje się do wierze ludowych w duszące człowieka podczas snu zmory.Chłop z tego utworu, gdy właśnie spotkał się z taką zmorą i zwyciężył ją, mówi do Boga:"Nie dość Ci żeś potworzył mnie, szkapę i wołkaJeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka".Tragiczno-makabryczny taniec, pełen lubieżności, Świdrygi i Midrygi, dwóch opojów z piękną dziewczyną opisuje ballada "Świdryga i Midryga".Ballada ta to jeden z nielicznych wierszy, gdzie koncepcja Boga i zaświatów zgadza się z chrześcijańskimi wyobrażeniami.Bóg do końca wierzy w dobroć dziewczyny i obiecuje jej szczęśliwy raj, gdzie się z nim złączy."Ty pójdziesz tą doliną gdzie ustaje łkanieA ja pójdę górą na twe spotkaniaTy opatrzysz me ranyJa twych pieszczot ciernieI będziem odtąd w siebie wierzyli bezmiernie!"Ten optymizm w wierszach Leśmiana jest krótkotrwały.Ustępuje miejsca przekonaniom sprzecznym z chrześcijańskimi.Poeta przedstawia Boga w zaświatach jako istotę dobrą, która nie jest w stanie zapewnić szczęścia człowiekowi, jak Urszuli Kochanowskiej, która mimo faktu, że ma z bożej łaski dom "kubek w kubek jak nasz Czarnoleski" nie jest szczęśliwa, bo nadaremno czeka na rodziców.Poeta również przedstawia Boga jako istotę, która nie jest wietrzna, "Znika w brzozie" /wiersz "Niewiara", czy wiersz "Betlejem", gdzie bohaterowi lirycznemu rozsypuje się w proch wizja stajenki betlejemskiej i nie ma komu złożyć hołdu, choć chciał to uczynić, jak Trzej królowie, Maria Magdalena nazywa go "śmiesznie spóźnionym".Znikła ostatnia nadzieja, bohater mówi: "Nie ma po co powracać".Również niemożność trafienia do Boga w zaświatach mamy ukazaną w wierszu "Po śmierci", a w wierszu "Jam nie Osjan" Bóg i wiara chrześcijańska okazują się tragiczną iluzją dla bohatera - poety.Osjan w zaświatach spotyka ducha pseudo-boga, który mówi:"Jam - Nie BógMaskę boga przywdziałemI za Niego stworzyłem bezrozumne światy,za niego umrę na Krzyżu.Płacząc w próżnię uchodzę.Nikt się nigdy nie dowie czym byłem dla siebie."Oryginalność poezji Leśmiana polega więc na niezwykłej metaforyce i światopoglądzie, łączeniu bytu i nie-bytu, zła i dobra, zlewania ich w jedno.Odwrócenie hierarchii pojęć filozofii chrześcijańskiej.Zamiast Boga-Zbawiciela jest ukazana natura-zbawiciel i Zbawiciel-człowiek.Zamiast nieskończoności wszechświata jego skończoność.Zamiast niepojętości Boga niepojętość natury i niebytu.Zaświaty zamiast bytem pełnym szczęścia stają się najpierw bytem niedoskonałym, a potem nicością, która przeraża człowieka.Do manifestacji takiej postawy tragicznego humanizmu, niewiary we wszystko z wyjątkiem śmierci, przy świadomości, że ta wiara w harmonię i Boga kiedyś istniała, skłania bohatera lirycznego świat współczesny, w którym każde zdarzenie według słów "Pejzażu współczesnego":"Dzieje się we krwi pożywką podchmielonym czasie""Niebo jest bez przyszłości, a słowo nie spokrewnia się z pozasłownym trwaniem."Ten świat bez sensu istnieje, choć nie powinien."Tak nie można trwać, a nadal trwa się" i przeraża swoją tragedią, dlatego bohater liryczny ucieka w świat tęsknych marzeń o pięknie i miłości przedstawionej w wierszu "Dziewczyna".W tym wierszu bohater jest obserwatorem dwunastu braci, którzy "zbadali mur od marzeń strony" i usłyszeli że, "poza murem płakał głos dziewczęcy, głos zaprzepaszczony".Bracia stwierdzili, że płacz dziewczyny jest symbolem istnienia.Chcieli uwolnić ją spoza muru, czyli rozkruszyć go młotami [ Pobierz całość w formacie PDF ]