Kondratow, Aleksander Zaginione cywilizacje

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gliniane tabliczki były pokryte znakami klinowymi, a wszystkie znaki pismaklinowego wywodzą się z rysunkowego pisma sumerskiego.Uczeni je czytali, lecz.niewszystko rozumieli.Część tabliczek (w tym również tabliczka zawierająca tekst umowypokojowej z Egiptem) była napisana po akadyjsku (babilońsku), a więc w języku dobrzeznanym orientalistom.Język ten spełniał na Wschodzie Starożytnym rolę łaciny, był językiemmiędzynarodowym w dyplomacji i nauce.Ale liczne teksty ukrywały jakiś inny język.Jaki?Wniosek sam się nasuwał: oczywiście, że hetycki.Wyobrazmy sobie, że czytamy książkę w nieznanym języku, lecz napisaną znanymiliterami.Jak zrozumieć tekst? Drogą najwłaściwszą będzie znalezć język pokrewny językowi x i z jego pomocą zrozumieć tekst.Ale który ze znanych języków byłspokrewniony z hetyckim?Słuszne było domniemanie, że mógł to być któryś z licznych, oryginalnych językówi dialektów Kaukazu: przecież tam właśnie obserwuje się związki z dawnymi kulturami AzjiMniejszej.Ale usiłowanie uczonych, by odkryć za pomocą klucza kaukaskiego tajemnicęjęzyka hetyckiego, spełzły na niczym.A może uda się znalezć ten klucz wśród innych języków? Jeden z najwybitniejszychasyriologów końca ubiegłego stulecia i początku obecnego Peter Jensen sądził, że językhetycki jest spokrewniony z ormiańskim.Ale ani on, ani liczni jego następcy nie zdołaliudowodnić swych racji.Zdaniem innych uczonych Hetyci byli ludem semickim, a ich językspokrewniony ze starohebrajskim, fenickim, urartyjskim.Zakładano również, że język hetyckijest bliski językowi Ugrofinów - Węgrów, Estończyków, Maryjczyków.Wypowiadano również bardziej ryzykowne poglądy: Hetytów próbowano spokrewnićz Japończykami.Pojawiały się wreszcie i takie prace, w których stwierdzono powinowactwojęzyka i kultury Hetytów z językiem i kulturą mieszkańców Ameryki przedkolumbijskiej,którzy stworzyli samoistne cywilizacje Majów, Azteków, Inków.Wszystkie jednak próby odkrycia tajemnicy języka hetyckiego okazały się daremne. Hetycka twierdza nie poddawała się, nie można jej było otworzyć ani kluczemormiańskim, ani starohebrajskim, ani egipskim, ani japońskim, ani azteckim.A jednak mimo212tylu trudności klucz ten wreszcie odnaleziono.W czasie pierwszej wojny światowej gazety nadawały komunikaty nie tylkoo wydarzeniach na frontach.HETYCKIE INSKRYPCJE ODCZYTANE! Pod takimsensacyjnym tytułem pojawiły się w r.1915 artykuły w wielu gazetach i tygodnikach.I w tymprzypadku nie była to kolejna kaczka dziennikarska.Inskrypcje hetyckie rozszyfrowanorzeczywiście - dokonał tego czeski uczony BedYich Hrozn�.W czasie pierwszej wojny światowej był on zwykłym pisarzem pułkowymw Wiedniu.Jego bezpośredni zwierzchnik, nadporucznik A.Kammengruber, patrzył przezpalce na zajęcia swego podwładnego, za co zresztą Hrozn� przekazał mu wyrazy szczerejwdzięczności w swej wielkiej pracy na temat inskrypcji hetyckich wydanej w 1917 r.Genialny uczony czeski urodził się w r.1879 w rodzinie duchownego.W młodościzamierzał pójść w ślady ojca.Miał jednak jeszcze silniejsze pragnienie - chęć poznaniajęzyków wschodnich.Tym tematem zajmował się i w gimnazjum, i na WydzialeTeologicznym Uniwersytetu Wiedeńskiego.Zafascynowanie nauką stało się silniejsze niż nakazy przodków: Hrozn� staje sięasyriologiem.Po śmierci Hugo Wincklera, BedYich Hrozn� wraz z innymi młodymi kolegami -asyriologami zaczął porządkować ogromne archiwum, odnalezione przez Wincklera w stolicyHetytów.I właśnie ta praca stała się impulsem genialnego odkrycia.Swoje studia ogłosiłw monografii opublikowanej w roku 1917 w Lipsku pod tytułem Die Sprache der Hethiter.(Język Hetytów, jego struktura i przynależność do indogermańskiej rodziny językowej) (u nasrodzina ta nosi nazwę indoeuropejskiej).Odczytanie pisma hetyckiego postawiło uczonego czeskiego w jednym rzędziez Champollionem, który przeniknął tajemnicę pisma egipskiego, oraz z uczonymi, którzyodczytali sens znaków klinowych Międzyrzecza.Niestety, nie powiodła się Hroznemu próbaodczytania pisma hetyckiego, napisanego nie klinami, lecz znakami hieroglificznymi, jeszczedalsze od prawdy okazały się jego próby uchwycenia sensu hieroglifów Mohendżo-Daroi Harappy oraz pism Krety.Niezależnie jednak od tych niepowodzeń imię Hroznego otoczone jest szacunkiemprzez wszystkich uczonych świata.Odkrycie Hroznego było tak nieoczekiwane, że początkowo nikt mu nie uwierzył.Zbyt prosty był też język-klucz do zagadkowego pisma wymarłego narodu.Porównajmy sami: hetyckie nebis oznacza niebo; hetyckie daluga znaczy długi;hetyckie wadar znaczy woda; hetyckie hastai znaczy kość; hetycki czasownik taja znaczy213kraść (u nas taić, zataić); przymiotnik hetycki newa znaczy nowy; hetyckie petar to pióro.Liczebnik trzy po hetycku wymawiano tri (pisano nieco inaczej: tari).A więc wyglądałoby na to, że tajemniczy język Hetytów jest spokrewnionyz polskim?* Tak, jest spokrewniony! Ale nie tylko z polskim.Również z rosyjskim,angielskim, niemieckim, greckim, hindi i innymi językami z rodziny indoeuropejskiej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki