Mickiewicz Adam Wiersze filomackie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Najstraszniejszej nie widać, lecz słychać po dzwięku,Po waleniu się trupów, po ranionych jęku:Gdy kolumnę od końca do końca przewierci,Jak gdyby środkiem wojska przeszedł anioł śmierci.111Gdzież jest król, co na rzezie tłumy te wyprawia?Czy dzieli ich odwagę, czy pierś sam nadstawia?Nie, on siedzi o pięćset mil na swej stolicy,Król wielki, samowładnik świata połowicy;Zmarszczył brwi, - i tysiące kibitek wnet leci;Podpisał, - tysiąc matek opłakuje dzieci;Skinął, - padają knuty od Niemna do Chiwy.Mocarzu, jak Bóg silny, jak szatan złośliwy,Gdy Turków za Bałkanem twoje straszą spiże,Gdy poselstwo paryskie twoje stopy liże, -Warszawa jedna twojej mocy się urąga,Podnosi na cię rękę i koronę ściąga,Koronę Kazimierzów, Chrobrych z twojej głowy,Boś ją ukradł i skrwawił, synu Wasilowy!Car dziwi się - ze strachu.drzą Petersburczany,Car gniewa się - ze strachu mrą jego dworzany;Ale sypią się wojska, których Bóg i wiaraJest Car.- Car gniewny: umrzem, rozweselim Cara.Posłany wódz kaukaski z siłami pół-świata,Wierny, czynny i sprawny - jak knut w ręku kata.Ura! ura! Patrz, blisko reduty, już w rowyWalą się, na faszynę kładąc swe tułowy;Już czernią się na białych palisadach wałów.Jeszcze reduta w środku, jasna od wystrzałów,Czerwieni się nad czernią: jak w środek mrowiakaWrzucony motyl błyska, - mrowie go naciska, -Zgasł - tak zgasła reduta.Czyż ostatnie działoStrącone z łoża w piasku paszczę zagrzebało?Czy zapał krwią ostatni bombardyjer zalał?Zgasnął ogień.- Już Moskal rogatki wywalał.Gdzież ręczna broń? - Ach, dzisiaj pracowała więcejNiż na wszystkich przeglądach za władzy książęcej;Zgadłem, dlaczego milczy, - bo nieraz widziałemGarstkę naszych walczącą z Moskali nawałem.Gdy godzinę wołano dwa słowa: pal, nabij;Gdy oddechy dym tłumi, trud ramiona słabi;A wciąż grzmi rozkaz wodzów, wre żołnierza czynność;Na koniec bez rozkazu pełnią swą powinność,Na koniec bez rozwagi, bez czucia, pamięci,%7łołnierz jako młyn palny nabija - grzmi - kręciBroń od oka do nogi, od nogi na oko:Aż ręka w ładownicy długo i głębokoSzukała, nie znalazła - i żołnierz pobladnął,Nie znalazłszy ładunku, już bronią nie władnął;I uczuł, że go pali strzelba rozogniona;Upuścił ją i upadł; - nim dobiją, skona.112Takem myślił, - a w szaniec nieprzyjaciół kupaJuż łazła, jak robactwo na świeżego trupa.Pociemniało mi w oczach - a gdym łzy ocierał,Słyszałem, że coś do mnie mówił mój Jenerał.On przez lunetę wspartą na moim ramieniuDługo na szturm i szaniec poglądał w milczeniu.Na koniec rzekł; Stracona.- Spod lunety jegoWymknęło się łez kilka, - rzekł do mnie: Kolego,Wzrok młody od szkieł lepszy; patrzaj, tam na wale,Znasz Ordona, czy widzisz, gdzie jest? - Jenerale,Czy go znam? - Tam stał zawsze, to działo kierował.Nie widzę - znajdę - dojrzę! - śród dymu się schował:Lecz śród najgęstszych kłębów dymu ileż razyWidziałem rękę jego, dającą rozkazy.-Widzę go znowu, - widzę rękę - błyskawicę,Wywija, grozi wrogom, trzyma palną świ�cę,Biorą go - zginął - o nie, - skoczył w dół, - do lochów ! Dobrze - rzecze Jenerał - nie odda im prochów.Tu blask - dym - chwila cicho - i huk jak stu gromów.Zaćmiło się powietrze od ziemi wylomów,Harmaty podskoczyły i jak wystrzeloneToczyły się na kołach - lonty zapaloneNie trafiły do swoich panew.I dym wionąłProsto ku nam; i w gęstej chmurze nas ochłonął.I nie było nic widać prócz granatów blasku,I powoli dym rzedniał, opadał deszcz piasku.Spojrzałem na redutę; - wały, palisady,Działa i naszych garstka, i wrogów gromady;Wszystko jako sen znikło.- Tylko czarna bryłaZiemi niekształtnej leży - rozjemcza mogiła.Tam i ci, co bronili, -i ci, co się wdarli,Pierwszy raz pokój szczery i wieczny zawarli.Choćby cesarz Moskalom kazał wstać, już duszaMoskiewska.tam raz pierwszy, cesarza nie słusza.Tam zagrzebane tylu set ciała, imiona:Dusze gdzie? nie wiem; lecz wiem, gdzie dusza Ordona.On będzie Patron szańców! - Bo dzieło zniszczeniaW dobrej sprawie jest święte, Jak dzieło tworzenia;Bóg wyrzekł słowo stań się, Bóg i zgiń wyrzecze.Kiedy od ludzi wiara i wolność uciecze,Kiedy ziemię despotyzm i duma szalonaObleją, jak Moskale redutę Ordona -Karząc plemię zwyciężców zbrodniami zatrute,Bóg wysadzi tę ziemię, jak on swą redutę.113ZMIER PUAKOWNIKAW głuchej puszczy, przcd chatką leśnika,Rota strzelców stanęła zielona;A u wrót stoi straż Pułkownika,Tam w izdebce Pułkownik ich kona.Z wiosek zbiegły się tłumy wieśniacze,Wódz to był wielkiej mocy i sławy,Kiedy po nim lud prosty tak płaczeI o zdrowie tak pyta ciekawy.Kazał konia Pułkownik kulbaczyć,Konia w każdej sławnego potrzebie;Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,Kazał przywieść do izby - do siebie.Kazał przynieść swój mundur strzelecki,Swój kordelas i pas, i ładunki;Stary żołnierz - on chce jak Czarniecki.Umierając, swe żegnać rynsztunki.A gdy konia już z izby wywiedli,Potem do niej wszedł ksiądz z Panem Bogiem;I żołnierze od żalu pobledli.A lud modlił się klęcząc przed progiem.Nawet starzy Kościuszki żołnierze,Tyle krwi swej i cudzej wylali,Azy ni jednej - a teraz płakaliI mówili z księżami pacierze.Z rannym świtem dzwoniono w kaplicy;Już przed chatą nie było żołnierza,Bo już Moskal był w tej okolicy.Przyszedł lud widzieć zwłoki rycerza,Na pastuszym tapczanie on leży -W ręku krzyż, w głowach siodło i burka,A u boku kordelas, dwururka.Lecz ten wódz, choć w żołnierskiej odzieży,Jakie piękne dziewicze ma lica?Jaką pierś? - Ach, to była dziewica,To Litwinka, dziewica-bohater,Wódz Powstańców - Emilija Plater!114NOCLEGNasz naczelnik nad trockim jezioremPo kowgańskiej potyczce nocuje.Strzelcy leżą na kępie taborem:Jeden rany swe mchem opatruje,Drugi strzelbę przeczyszcza, nabija,Kaptur z brzozy na zamek nasuwa;Ten wpółsenny pod głowę płaszcz zwija,I usnęli.Straż stoi, wódz czuwa.On pod drzewem coś duma w pomroce;Drzewo suche - lecz miało owoce;Najgłodniejszych ten owoc odstrasza;Wiszą na nim dwie gruszki Judasza.W górę szpiegi! Cesarskie to sługi:Jeden, Prusak, z nogami długiemiW białych wisi pończochach; a drugi,%7łyd, pejsami zamiata po ziemi.Nie śpi wódz.Na kolanach broń trzyma,Wzrokiem szuka pagórka znanego:Ten za wodą.Na wzgórku dom jego.Dom w ciemności on żegna oczyma.Wtem błysnęło nad wzgórkiem.Czy piorun?Piorun u nas nie bije w tę porę: O Najświętsza! o Maryjo z Borun!Ratuj ich.,.ratuj dzieci.dom gore. Gdzie jest patrol? Na konia! Do dworu!.Wtem słuchają.Aom trzeszczy, gwar ludzi,I Kto idzie? - głos ozwał się z boru.Patrol wraca i obóz się budzi. Wodzu! wielka dla ciebie żałoba;Wraca patrol z wieściami Hijoba.Jeden mówi: zarznęli twą żonę,Drugi mówi: twe dzieci spalone,115 Lecz pojmali dowódzcę Moskali. Kto on? [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki