Zieliński Tadeusz wiat antyczny [2] Grecja niepodległa

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdy ją torturowano, pytając o imiona innychspiskowców, ona, aby nie ulec męczarniom, odgryzła sobie język.Po zabójstwie brata Hippiasz stał się jeszcze bardziej ponury i okrutny;władza jego była już prawdziwym jarzmem dla Aten.Nieprzejednani jego wrogowie,Alkmeonidzi, uznali, że chwila jest odpowiednia do powstania: wtargnęli wgranice Attyki z oddziałem ochotników i zajęli osadę Lipsydrion u podnóżaParnetu.Ale i Hippiasz przedsięwziął środki: Ateny ani drgnęły i braćochotnicza, otoczona w Lipsydrionie, wybita została przez wojska tyrana.Ozdarzeniu tym do póznych czasów Ateńczycy wspominali w piosence, częstorozbrzmiewającej na ich ucztach:O Lipsydrion, najlepszych druhów zgubo!Jakże świetni przez ciebie padli męże!Z najzacniejszych gniazd - dzielny to huf!Mężna zaświadczy śmierć: godzien rodzica syn.Porażka ta przekonała Alkmeonidów, że bez pomocy zewnętrznej nie zdołająoswobodzić Aten.Aby pomoc taką pozyskać, skorzystali z wpływu, jaki mieli wDelfach.147Zdarzyło się wówczas, że świątynia w Delfach padła pastwą pożaru.Delfijczycyogłosili przetarg na budowę nowej.Robót budowlanych podjęli się Alkmeonidzi, aponieważ byli bardzo bogaci, przeto wybudowali świątynię o wiele wspanialszą niżwymagała umowa: zamiast wapniaka dali marmur, co wówczas - w VI stuleciu - byłowielką rzadkością.Rzecz zrozumiała, że po takiej fundacji wpływ ich w Delfachbył wielki; na domiar Delfijczycy żywili urazę do Pizystratydów o to, że zuszczerbkiem dla Delf wspierali Delos joński.Wskutek tego wszystkiego Delfystanęły otwarcie po stronie Alkmeonidów.Ilekroć Spartanie zasięgali radywyroczni, zawsze otrzymywali niezmienną odpowiedz: �Wyzwólcie Ateny�.Spartanomrównież było to na rękę, dawało im bowiem możność rozszerzyć swą hegemonię nanajpotężniejsze państwo greckie na północ od Istmos.I oto w roku 510 królSparty Kleomenes ruszył z wojskiem Peloponezu na Ateny; Hippiasza oblężone wAkropolu, który zawczasu zaopatrzony był w rzeczy niezbędne.Na nieszczęście dlatyrana, dzieci jego i krewni, których przed oblężeniem przekazał w wierne ręce,dostali się w moc nieprzyjaciela.Aby ich ratować, Hippiasz poddał Akropol.Tymrazem Alkmeonidzi postąpili sumienniej niż za czasów Kylona: Hippiasz wraz zeswymi stronnikami uzyskał możność bezpiecznego odejścia.Udał się do swejkolonii, Sigejonu, który poddał zwierzchnictwu króla perskiego, tak że i toważne miasto zostało stracone dla Aten. W oswobodzonych Atenach władza, rzecz prosta, przeszła na Alkmeonidów, pośródktórych pierwszym był rozumny Klejstenes.Pojął on, że po życzliwych dla ludurządach Pizystrata niepodobna było wracać do państwowego ustroju Solona, lecznależało stworzyć ustrój nowy, a przy tym taki, który by zapobiegał nawrotowityranii.W tym celu należało przede wszystkim usunąć warunki wywołujące walkę�równiny� z �pobrzeżem� i �zagórzem�.Klejstenes osiągnął cel rozdzielając całąAttykę na dziesięć nowych fyl, formując każdą z cząstki �równiny�, cząstki�pobrzeża�, cząstki �zagórza� i jeszcze jednego okręgu miasta Aten.Każda fylacorocznie wybierała przez losowanie pięćdziesięciu obywateli do rady, któraskładała się w ten sposób z pięciuset członków.Ta rada pięciuset stała sięgłównym organem rządów w kraju.Na wyższe urzędy po dawnemu wybierano tylkoczłonków dwóch klas najstarszych, lecz do rady mógł dostać się każdy obywatel, itymczasem lud na tym poprzestawał.Aby zaś jeszcze skuteczniej zapobiec nowejtyranii, Klejstenes ustanowił tzw.�ostracyzm�, który polegał na tym: corocznielud, zebrawszy się na wiec, miał decydować, czy nie ma śród obywateli ludzitakich, którzy by swym nadmiernym wpływem zagrażali wolności gminy; jeśliokazywało się, że są, to wzywano lud do wypisania na skorupce (po grecku -ostrakon) imienia najniebezpieczniejszego spośród nich.149Na kim skupiała się większość, ten obowiązany był na lat dziesięć opuścićAteny.Takie były rysy naczelne �konstytucji Klejstenesa�.Nie od razu udało sięustalić w Atenach porządek; ziemianie �równiny�, nieradzi demokratycznemuduchowi nowej konstytucji, po raz drugi wezwali Kleomenesa i ten samowolny król,powołując się na to, że wszyscy Alkmeonidzi byli �wyklęci� od czasów Kylona,wymusił ich ponowne wygnanie z Aten [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki